పదవ తరగతి - తెలుగు - సొంత వాక్యాలు
*********************************
పలికి లేదనుట :- మా వంశ చరిత్రలో ఇప్పటివరకు పలికి లేదనడం లేనే లేదు.
కుఱుచగుట :- దర్జీ వద్ద కొట్టించిన చొక్కా మా తమ్ముడికి కొద్దిగా కుఱుచయ్యింది.
చేతులొగ్గు :- ఎవరి దగ్గరా చేతులొగ్గి యాచించడం మంచిది కాదు.
మానధనులు: - మానధనులే నిజమైన కోటీ శ్వరులుగా చెప్పబడతారు
సత్య హీనుడు:- సత్యహీనుడిగా బ్రతకడం కంటే మరనమే ఎంతో మేలు.
సిరిమూటగట్టుకొని పోవడం :- ఎంత గొప్ప ధనవంతుడు కూడా మరణించిన తర్వాత సిరి మూట గట్టుకొని పోలేడు.
అభ్యాగతుడు:- అభ్యాగతుడు స్వయంగా విష్ణు మూర్తి వంటి వాడని పెద్దలంటారు.
కాళ్ళు కడుగు : - వివాహ సందర్భంలో అత్తమామలు అల్లుడి కాళ్లు కడిగి కన్యాదానం చేస్తారు.
దశదిశలు:- గొప్ప వారు చేసే మంచి పనుల వలన వారి పేరు దశదిశల వ్యాపిస్తుంది.
యాది చేసుకొను. - నేను నా స్నేహితుడు పెద్దయ్యాక ఒకసారి కలుసుకున్నప్పుడు చిన్నప్పటి సంగతులు యాది చేసుకొని నవ్వుకున్నాం.
పసందుగ : - నా మిత్రుని ఇంట్లో పండుగ నాడు చేసిన స్వీట్లు ఎంతో పసందుగా ఉన్నాయి.
రమ్యం :- బెంగుళూరు వద్ద బృందావన్ లో పూలతోటలు బహు రమ్యంగా ఉంటాయి
క్షేత్రం:- ఉత్తరాదిన ఉన్న పుణ్య క్షేత్రాలలో కాశీక్షేత్రం విశిష్టమైనది .
పట్టువడు:- మా అమ్మాయికి తెలుగు పద్యాలు చదవడం బాగా పట్టు పడింది .
స్మరించుకొను :- స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం నాడు విద్యార్థులు దేశ నాయకులను స్మరించుకున్నారు
సన్నిదానం :- దేవుని సన్నిదానంలో భక్తులు పరవశించిపోయి ఆనంద తాండవం చేస్తున్నారు.
ప్రసగించు:- పోతన భాగవతంపై మా గురువు గారు ఎంతో చక్కగా ప్రసంగించారు.
వాజ్మయము :- పదాశివ గారు సంస్కృతాంధ్ర వాజ్ఞ్మయాలను ఔపోసన పట్టారు.
వాగ్ధాటి :- మా గురువు గారి వాగ్గాటికి విద్యార్థులంతా మురిసి పోతారు.
ఏకలవ్య శిష్యుడు :- రమణ సి నారాయణ రెడ్డి గారికి తాను ఏకలవ్య శిష్యుడిగా చెప్పుకున్నాడు.
సయ్యాటలాడు = గాలి కి ఊగుతున్న చెట్టు పూలు, ఆకులతో సయ్యాటలాడుతున్నాయి.
కల్లోలం :- తెలంగాణ ఉద్యమం తెలుగు ప్రజల గుండెల్లో పెద్ద కల్లోలం కల్గించింది.
వెనుకాడరు. - తెలంగాణ పోరాటంలో యువత వెనుకంజ వేయలేదు.
దిక్కుతోచ నప్పుడు : - పిల్లలు దిక్కు తోచనప్పుడు పెద్దల వైపు ఆశగా చూస్తారు.
మహారవము:- భీముడు కేక పెడితే ఆ మహారమునకు శత్రువులు భయపడి పారి
పోయారు.
భీతిల్లి పోవు:- తీవ్రవాదుల దుశ్చర్యలకు ప్రజలు భీతిల్లి పోయారు.
గండి కొట్టు :- అవినీతి పరుల నల్ల ధనాన్ని ప్రభుత్వం తెలివిగా గండి కొట్టింది.
ప్రతిభా విశేషాలు - తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రతిభా విశేషాలు కనబరచిన గల పండితులకు రవీంద్ర భారతిలో సన్మానం జరుపుతున్నారు.
చెవి వారిచ్చి:- తరగతి గదిలో ఉపాధ్యాయుడు చెప్పే పాఠాన్ని జాగ్రత్తగా చెవి వారిచ్చి వినాలి.
గవిన్లు :- సింహం గవిన్లలో నివసించును
కుటిలవాజి తనం :- కొందరు కుటిల వాజి తనంతో ఇతరులను మోసం చేస్తారు.
పొలిమేర:- మా ఊరి పొలిమేరలో ఆంజనేయ స్వామి గుడి ఉంది.
వస తాగిన పిట్ట:- మా తమ్ముడు వస తాగిన పిట్టలాగా వాగుతాడు
తుమ్మ బంక అంటుకున్నట్లు:- రైతు అప్పు కోసం బ్యాంకు ఆఫీసర్ వెంట తుమ్మ బంక అంటుకున్నట్లు తిరుగుతున్నాడు.
చెక్కు చెదరకుండ- నేటికి తాజ్ మహలు అందాలు చెక్కు చెదరకుండా ఉన్నాయి.
కొరివితోటి తలగోక్కును :- మూర్కుడితో గొడవ పడితే కొరివితోటి తలగోక్కున్నట్లు ఉంటుంది. కళకళ లాడు :- దీపాల వెలుతురులో మా ఊరి గుడి కళకళలాడుతుంది.
చెప్పు కింద తేళ్ళ తీరు :- పూర్వం గ్రామాల్లో ప్రజలు కరణం పెత్తనంలో చెప్పు కింద
తేళ్ళ తీరున ఉండేవారు.
జనిగె పట్టు:- పండుగ నాడు తమ గ్రామానికి రమ్మని మా అల్లుడు జనిగె పట్టు పట్టాడు.
తిక్క సన్యాసి :- మా మనవడు రఘు వొట్టి తిక్క సన్యాసి
నెత్తురు కండ్ల చూచు:- ఇద్దరు తగువులాడుకొని అనవసరంగా నెత్తురు కళ్ళు చూసారు.
పచ్చపూస: మా ఊరి గ్రామాధికారి పచ్చిపూస ఏమీకాడు.
నక్షత్రకుడు: - సినిమా చూడడానికి డబ్బులు కావాలని మా తమ్ముడు నక్షత్రకుడిలా వెంట బడ్డాడు
పద్మ వ్యూహం : - నవ్య ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం సమస్యల పద్మవ్యూహంలో చిక్కుకుంది
జీవన ఘోష:- పేదవారి జీవన ఘోష ఎవరు పట్టించుకోరు.
ఊపిరాడని : - నాకు నగరంలో ఊపిరాడని పనులున్నాయి.
మెర్క్యూరి నవ్వు:- కొందరు సినీ తారలు కేవలం మెర్క్యూరి నవ్వులు పూయిస్తారు
పఠనీయ గ్రంథం : - మహా భారతం అందరికీ పంఠనీయ గంధం
ఏకతాటిపై :- ప్రజలందరు ఏకతాటిపై నిలబడితే దేశ ప్రగతి సుసాధ్యం అవుతుంది
మచ్చుతునక :- తెలంగాణ వైభవానికి నల్గొండ కోట ఒక మందు కలవక
మహమ్మారి:- నేటికి వరకట్న మహమ్మారికి ఎన్నో జీవితాలు బలై పోతున్నాయి.
మార్గ దర్శకుడు : - నెహ్రూ భారతదేశ అభివృద్ధికి మార్గదర్శకుడు.
నిరంతరం :- పిల్లలు నిరంతరం చదువుపై దృష్టి ఉంచాలి
సొంత కాల్లపై నిలబడడం :- ప్రతి వ్యక్తి కష్టపడి పని చేసి తన సొంత కాళ్ళు పై నిలబడాలి.
అంకితం కావడం :- దేశ ప్రజలందరూ త్రికర శుద్ధిగా దిశ సేవకు అంకితం కావాలి
నైతిక మద్దతు :- ప్రజల నైతిక మద్దతు ఉండేనే ప్రభుత్వము నిలబడుతుంది
గట్టెక్కిందు :- పొరబాటున నీటిలో పడిన నన్ను నా మిత్రుడు గట్టెక్కించాడు.
అవగత మగు :- నా మిత్రుడి నిజస్వరూపం నాకు మెల్లగా అవగతం అయ్యింది
చిత్తశుద్ధి : నాయకులు పదవిలో ఉన్నపుడు చిత్తశుద్ధిగా మాట్లాడాలి.
లిఖిత బద్దం: మా గ్రామ చరిత్రను మా పూర్వీకులు లిఖిత బద్దం చేశారు.
చూరగొన కలుగు :- మంచి నాయకులు తొందర గానే ప్రజల విశ్వాసాన్ని చూరగొలుగుతారు.
మటు మాయం కావడం - మాయింట్లో పనిమనిషి వస్తువులను చిటికెలో మటు మాయం చేస్తుంది.
భాసిల్లు - మన తెలంగాణ సిరి సంపదలతో భాసిల్లు తుంది.
ఉద్భోదించు:- గాంధీ. శాంతి, అహింసా మార్గాలను ప్రజలకు ఉద్భో దించారు.
దైన్య స్థితి:- ప్రజల దైన్య స్థితిని తొల గించిన వారే అసలైన నాయకులు.
నరరూప రాక్షసుడు:- ఉగ్రవాదాన్ని ప్రోత్సాహంచే వాడు నరరూప రాక్షసుడు
కొంప ముంచు :- ప్రభుత్వం సారా దుకాణం తెరిచి ప్రజల కొంప ముంచింది.
ముచ్చట లాడు:- నా స్నేహతుడు పిల్లలతో ముచ్చటలాడుతూ కాలక్షేపం చేస్తాడు .
వరుస వావి :- వరుసవావి లేకుండా అందరితో వేళాకోళాలు పనికిరావు
నీళ్ళు వదులు :- బ్యాంకు దివాలా తీయడంలో మా డిపాజిట్కు నీళ్లు వదులుకున్నాము
కొంపలార్పు:- స్వార్థం కోసం దుర్మార్గులు పేదల కొంపలు ఆర్పడానికి వెను దీయరు
అనిదం పూర్వము :- మోడి ప్రదాని కావడంలో భారత దేశానికి (పూర్వమందులేని) ఆనిదం పూర్వం పేరు వచ్చింది
సత్రముల్ పెట్టు :- శివరామ గుప్త గారు తిరుపతిలో సత్రములు పెట్టారు
ముసురుకొను :- మామిడి పండు పై ఈగలు ముసురు తున్నాయి.
ప్రాణం పోయు:- భారత దేశానికి స్వాతంత్య్రం తెచ్చి భారతీయులకు తిరిగి ప్రాణం పోశారు.
గొంతు వినిపించు :- పాట పాడి నా గొంతు వినపించమని నామిత్రులు అడిగారు.
యజ్ఞం: వర్షాలు కావాలని ప్రజలు వరుణ యజ్ఞం తల పెట్టారు
అక్షరాల:- మీరు చెప్పిన మాట అక్షరాలా నిజమైంది
ఆనందోత్సాహాలు - నాకు పదవ తరగతిలో మంచి మార్కులు వచ్చినందుకు ఆనందోత్సాహంతో పొంగి పోయాను
రాచఠీవి: ఈనాడు తెలంగాణలో ప్రజలు రాచఠీవితో తిరుగుతున్నారు.
నివాళులు అర్పించు - తెలంగాణ వీరులకు ప్రజలు నివాళులు అర్పించారు.
ఆదుకోవడం :- కష్టాల్లో ఉన్నవారిని ప్రభుత్వం ఆదుకోవాలి
భాషా సంస్కృతులు - ప్రతి రాష్ట్రం తమ భాషా సంస్కృతులను కాపాడాలి
ఆవిర్భవించు :- 2014లో తెలంగా ణ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించింది.
వ్యాప్తి :- సుగంధ పరిమళాల వాసన ఆ ప్రాంతమంతా వ్యాపించింది.
జంకని అడుగులు:- దేశ సైనికుల జంకని అడుగులే దేశానికి గ్రీరామ రక్ష,
ఎడారి దిబ్బలు :- ఒంటెలు ఎడారి దిబ్బలను దాటుకుంటూ వేగంగా నడుస్తాయి.
చెరగని త్యాగం:- బలి చక్రవర్తి చేసిన చెరగని త్యాగం చరిత్రలో నిలిచి పోయింది
మనసు కరుగు : - అందరి మనస్సులు కరిగేలా సీత ఏడ్చింది.
జడిపించు :- బూచాడు వస్తున్నాడని మా బామ్మ నన్ను చిన్నతనంలో జడిపించేది.
గుండెలు పగులు: - భూకంప బాధితులు గుండెలు పగిలేలా ఏడ్చి సొమ్మసిల్లి పోయారు.
ఎత్తులకెదుగు:- ఎంత ఎత్తు ఎదిగిన బుద్దిమంతుడు తన మూలాన్ని మరచిపోడు
పుట్టినిల్లు:- సంస్కృతి సంప్రదాయాలకు భారత దేశం పుట్టి నిళ్లు
పాటు పడడం:- దేశానివుద్ది అందరు పాటు పడాలి
పీడ వదలడం:- భారతీయులకు 1947 సంవత్సరంలో బ్రిటిష్ వారి పీడ వదిలింది
తలదాచు కోవడం :- వరదలు వచ్చినప్పుడు వరద బాధితులు సురక్షిత ప్రాంతానికి పోయి తలదాచుకున్నారు.
జన సమ్మర్ధము :- గోదావరి పుష్కరాలలో రాజమండ్రిలో జన సమ్మర్దము చాలా ఉంది.
రాక పోకలు:- మాకు మా మామయ్య గారికి మధ్య రాకపోకలు లేవు
రూపురేఖలు:- ఎండలో తిరుగుటవలన మా తమ్ముడి రూపురేఖలు మారిపోయాయి.
పెంపు సొంపులు :- నగర పెంపు సొంపులకు ముఖ్యమంత్రి గారు కష్టపడుతున్నారు
మిరుమిట్లు గొలుపు:- సర్కసు వారు ఏర్పాటు చేసిన దీపాలు కళ్లు మిరుమిట్లు కొల్పుతున్నాయి.
పటాటోపము:- నేటి కాలంలో రెవెన్యూ ఉద్యోగుల పటా టాపము హెచ్చుగా ఉంటుంది.
భోగ లాలసులు:- సుల్తానుల కాలంలో రాజోద్యోగులు భోగలాలసులుగా ఉండేవారు
బిక్షాటనము :- పూర్వం విద్యార్థులు భిక్షాటనం చేసుకుని చదువుకునేవారు.
అర్ఘ్య పాద్యములు:- భక్తితో భగవంతునికి అర్గ్య పాద్యములు ఇచ్చి పూజించాలి.
భక్తి విశ్వాసము :- ప్రజలందరికి రాజుపై భక్తి విశ్వాసాలు ఉండాలి.
107) ఆ కంఠంబుగ :- అతిధులందరికీ ఆకంఠముగా (పీకలవరకు) భోజన ఫలహారాలు అందించారు.
అంగలార్చు (గంతులేయు) :- తనకు సమాన వాటా ముట్టలేదని రవి అంగలార్చాడు
హెచ్చుకుందాడు (నిందించు):- పెద్దవారి మనస్సులు గమనించకుండా వారిని చిన్న వారు హెచ్చుకుందాడరాదు
మహా ప్రసాదము:- శిష్యులు గురువులు చెప్పిన మాటలను మహాప్రసాదంగా స్వీకరించాలి.
నడుం బిగించు :- మంచి పనులు చేయడానికి అందరు నడుం బిగించాలి.
ఒడిసి పట్టు :- ప్రతి వర్షపు చినుకు సముద్రం పాలు కాకుండా ఒడిసి పట్టుకోవాలి .
ఆదాన ప్రదానాలు (ఇచ్చిపుచ్చుకోవడం) :- కార్యం నెరవేరాలంటే ఆదాన ప్రధా నాలు రెండు ఉండాలి.
విశిష్ఠ స్థానం :- తెలంగాణ కవులు దాశరధి గారికి ఒక విశిష్ట స్థానం ఉంది.
హృదయ విదారకం:- కరోనా బాధితుల కష్టాలు వినడానికి హృదయ విదారకంగా ఉన్నాయి.
అతలాకుతలం :- భూకంపం రావడంతో బీదల బ్రతుకులు అతలాకుతలం అయ్యాయి.
హృదయ సంస్కారం: నా మిత్రుడు హృదయ సంస్కారంతో పేదలను ఆదుకుంటాడు .
భారతీయ సంస్కృతి :- స్వామి వివేకానంద మన భారతీయ సంస్కృతి గురించి దేశ విదేశాల్లోప్రచారం చేశారు
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి